Các loại tiếng Anh: Tiếng Anh chuẩn và phương ngữ

1. Tiếng Anh chuẩn là gì?

Sau chiến thắng của vua Alfred với người Viking năm 878, chính phủ Anh đã được thành lập ở Luân Đôn, nơi sau này trở thành thủ đô của cả nước Anh. Vì điều đó, tiếng anh giao tiếp ở Luân Đôn và East Midlands dần dần được chọn là loại tiếng Anh chính thức. Theo thời gian, phương ngữ này (và sự phát triển sau này của nó, chịu ảnh hương sâu sắc bởi ngôn ngữ Norman), trở thành ngôn ngữ chuẩn - hình thức tiếng Anh được chấp nhận sử dụng rộng rãi trong chính phủ, các bộ luật, kinh doanh, giáo dục và văn học. Giống như các ngôn ngữ khác, tiếng Anh chuẩn đa phần là kết quả của các sự kiện lịch sử. Nếu người Viking, những người nắm giữ miền bắc nước Anh, đánh bại quân đội của Harold thì thủ đô của nước Anh hiện đại có thể sẽ là York và những cuốn sách tiếng Anh chúng ta đang đọc hiện nay có thể sẽ được viết bằng một loại tiếng Anh rất khác.

2. Phương ngữ là gì?

Nhiều người nghĩ rằng phương ngữ là các phiên bản sửa đổi của một ngôn ngữ, được nói ra bởi những người không hiểu rõ tiếng Anh và có nhiều lỗi sai vì họ chưa biết ngữ pháp đúng nhưng điều này là sai. Một ngôn ngữ chuẩn không có nghĩa là nó sẽ 'tốt hơn' các phương ngữ khác về mặt ngôn từ, nó đơn giản chỉ là một phương ngữ đã được lựa chọn để sử dụng cho những mục đích chính thống như trong nhà nước và trong giáo dục. Tất cả những phương ngữ trong tiếng Anh đều có một lịch sử lâu dài, từ khi nó là một lối giao tiếp đặc trưng của quân xâm lăng Giéc-man và Scandinavian, những kẻ đến từ nhiều vùng ở Bắc Âu với mục đích xâm chiếm nước Anh vào thời Trung Cổ. Và mỗi một phương ngữ lại có một kiểu ngữ pháp đa dạng và có hệ thống như tiếng Anh chuẩn mực ngay cả khi nó có thể có khác biệt. Dưới đây là một vài ví dụ về các dạng phương ngữ tiếng Anh.

I bain't ready. (= I'm not ready.)
(Tôi chưa sẵn sàng.)
He don't like it. (Anh ấy không thích nó.)
I want a rest. (Tôi muốn nghỉ.)
Can ye no help me? (=Can't you help me?)
(Không thể giúp tôi sao?)
She's after telling me. (=She's told me.)
(Cô ấy đã nói cho tôi.)
I ain't done anything. (= I haven't done anything.)
(Tôi không làm gì cả.)

3. Cách phát âm: phương ngữ và giọng điệu

Phương ngữ không giống như giọng địa phương (mặc dù chúng thường đi với nhau). Nhiều người Anh nói tiếng Anh chuẩn nhưng với chất giọng đặc trưng của địa phương họ. Tuy nhiên, những người khác lại kết hợp tiếng Anh chuẩn và không pha lẫn cách phát âm đặc trưng của địa phương. Đây là cách phát âm được sử dụng phổ biến bởi đa số những người thuộc tầng lớp thượng lưu và trung lưu ở Anh (còn được gọi là cách phát âm chuẩn, received pronunciation - RP) dù cho cách dùng này có nhiều thay đổi theo thời gian. Trong suốt một thời gian dài, RP được xem là cách phát âm 'đúng' hơn những giọng khác và tầm ảnh hưởng của nó càng được củng cố hơn bởi giáo dục và truyền thông. Điều này đang dần thay đổi và ngày càng có ít hơn những định kiến xã hội ở Anh chống lại các giọng điệu địa phương.

4. Thể hiện giọng điệu trong văn viết

Nhà văn có viết các từ theo cách đặc biệt để thể hiện cách phát âm không chuẩn mực hoặc cách phát âm trong giao tiếp, ví dụ từ apostrophes (hô ngữ) có thể được dùng ở dạng viết tắt mà không được nhấn âm. Cách này thường được dùng trong truyện tranh liên hoàn (chủ yếu là Anh-Anh).
Ví dụ:
'e's gone 'ome. (= He's gone home.)
(Anh ấy đã về nhà.)
'elp yerself. (=Help yourself)
(Tự phục vụ.)
Yer gettin' old. (= You're getting old.)
(Bạn đang già đi.)
I gotta go. (= I've got to go.)
(Tôi phải đi.)
It's gonna rain. (=It's going to rain.)
(Trời sắp mưa.)
I don't wanna play. (I don't want to play.)
(Tôi không muốn chơi.)
Gotta, gonna, wanna được dùng phổ biến trong Anh-Mỹ.

5. Các dạng chuẩn khác của tiếng Anh

Tiếng Anh của người Anh dĩ nhiên không phải dạng chuẩn duy nhất. Tiếng Anh của người Mỹ cũng có một dạng chuẩn riêng,  khác với dạng chuẩn trong tiếng Anh của người Anh về nhiều mặt. Tương tự với các nước nói tiếng Anh khác, họ cũng có một dạng chuẩn riêng cho ngôn ngữ này. Một vài trong số đó khá là gần với tiếng Anh-Anh hoặc Anh-Mỹ còn những nước khác thì cho thấy sự khác biệt rõ ràng.

6. Người học tiếng Anh nên học loại nào?

Đa phần những người học tiếng Anh nên học theo hai loại chính đó là Anh-Anh và Anh-Mỹ. Cả hai loại này đều được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới và sự khác biệt nhìn chung không đáng kể.

7. Tiếng Anh quốc tế

Khi tiếng Anh ngày càng được sử dụng phổ biến như một loại ngôn ngữ giao tiếp quốc tế, khả năng phát triển một loại tiếng Anh quốc tế mới là hoàn toàn có thể. Đó có thể là một dạng ‘siêu chuẩn mực’ bao gồm các đặc điểm của cả tiếng Anh-Anh và Anh-Mỹ. Tiếng Anh quốc tế có thể trở nên đơn giản hơn so với các loại tiếng Anh chuẩn mực hiện nay và không còn những cấu trúc ngữ pháp phức tạp và không mấy quan trọng.